Strzelcy piesze Krakowskie =Chasseurs a pied de Cracovie

Strzelcy piesze Krakowskie =Chasseurs a pied de Cracovie

Pomysł stworzenia oddziałów strzelców celnych w Wojsku Polskim przypisywany jest Tadeuszowi Kościuszce. Podczas amerykańskiej wojny o niepodległość dostrzegł on skuteczność ochotniczych oddziałów myśliwych oraz farmerów uzbrojonych w broń myśliwską, którzy zadawali nią duże straty wojskom brytyjskim. Tak jak w Ameryce rekrutowano do nich myśliwych oraz leśniczych, a szczególnie Kurpiów, którzy słynęli w Rzeczypospolitej z umiejętności strzeleckich. Kościuszko napisał dla nich instrukcję ćwiczenia strzelców celnych wydaną przez Komisję Wojskową dnia 20 kwietnia 1791 r. Podobne jednostki piechoty utworzono podczas powstania listopadowego. Wielkością odpowiadały batalionom piechoty regularnej. uzbrojenie strzelców stanowiła broń palna różnego pochodzenia, zazwyczaj myśliwska. 7 Batalion Strzelców Celnych Krakowskich został utworzony w województwie Krakowskim w styczniu 1831 r. zaś w jego skład weszły oddziały korpusu leśnego. Batalion brał udział w bitwie pod Chotczą Górą 10 września 1831r. Nazywana ostatnią bitwą powstania listopadowego, gdyż odbyła się dwa dni po upadku stolicy, najważniejszego punktu oporu w wojnie polsko-rosyjskiej. Bitwa po Chotczą Górą należała do największych starć jakie stoczył gen. Samuel Różycki z rosyjskim korpusem gen. Rüdigiera. W tej walce kilkuset polskich żołnierzy straciło życie.

Grafika z cyklu Ubiory Wojska polskiego z roku 1831 wykonana na podstawie rysunków Jana Feliksa Piwarskiego (1794-1859 malarza i grafika, kustosza Gabinetu Rycin przy Uniwersytecie Warszawskim, profesora Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie, uważanego za jednego z pierwszych polskich litografów. Piwarski był naocznym świadkiem zrywu powstańczego w Warszawie. Autorem ryciny jest Fryderyk Krzysztof Dietrich (1779-1847), grafik pochodzenia niemieckiego, od 1819 r. związany z Polską. Przez wiele lat prowadził w Warszawie wraz z synem sztycharnię, której prace ceniono za wysoki poziom artystyczny. Cały cykl obejmował 30 rycin, które Dietrich własnoręcznie kolorował z pomocą syna, później także sztycharza. Gazeta Warszawska z 1831 r. informowała, że "Pan Dietrich rozpoczął wydanie żądanych powszechnie za granicą wyobrażeń strojów naszego wojska”. Ryciny były sprzedawane u Antoniego Dal Trozza w Warszawie, zaś Dietrich dedykował je w dowód uszanowania generałowi Janowi Zygmuntowi Skrzyneckiemu.

Przejęto po Lubomirskich z Przeworska.

Lit: H. Widacka, Dietrichowie rytownicy warszawscy, Warszawa 1989.

dr Daniel Reniszewski