treść serwisu

Rzeźba średniowieczna Pomorza Zachodniego Muzeum Narodowe w Szczecinie

Zespół obejmuje grupę rzeźb drewnianych, wykonanych przez warsztaty snycerskie działające na terenie Pomorza Zachodniego w okresie od ok 1500 do 1530 roku, stanowiące wyposażenie ówczesnych kościołów. Zespół ma charakter reprezentatywny dla sztuki sakralnej okresu późnego średniowiecza w Europie, zawiera charakterystyczne dla kultury chrześcijańskiej rodzaje dzieł i typy przedstawień związanych z kultem świętych. Zespół zawiera 11 płaskorzeźbionych płyt monumentalnego ołtarza z Wkryujścia, którego powstanie wiązane jest z fundacją Bogusława X, jednego z najważniejszych książąt księstwa pomorskiego.

Obiekty

0
figura krucyfiksu - ujęcie z przodu; Sylwetka o krępej, geometrycznej budowie ukazana została frontalnie, w układzie symetrycznym, z głową opadającą na prawe ramię. Długie szczupłe ręce o dłoniach zwróconych wnętrzem układają się ukośnie do góry. Wypukły tors o zapadniętym brzuchu oddzielony od partii krągłych ud wąską talią. Biodra okrywa chusta ułożona w poziomy wałek, której końce opadają symetrycznie po bokach. Lekko podkurczone golenie skrzyżowane są prawa nad lewą. Twarz o krótkim zaroście skierowana jest do przodu. Oczy są zamknięte. Na głowie widoczna jest korona cierniowa w formie skręconego z dwóch splotów grubego sznura. Włosy opadają falistym pasmem na tors. Powierzchnia rzeźby jest uszkodzona. Brakuje prawego przedramienia Chrystusa. W koronie widoczne wgłębienia po cierniach, z których zachował się jeden. W dłoni i stopach duże otwory do mocowania na krzyżu.

Chrystus Ukrzyżowany

figura krucyfiksu

warsztat zachodniopomorski

1350 — 1375

Muzeum Narodowe w Szczecinie

antaba w kształcie głowy lwa - ujęcie z przodu; Antabę o centralizującej kompozycji tworzy niemal pełnoplastyczna głowa lwa i ażurowe obramienie z winnej latorośli układającej się w płaszczyźnie tła w osiem medalionów. Gładki pysk o dużych migdałowatych oczach i szeroko otwartej paszczy wypełnionej zębami otaczają dekoracyjne kosmki grzywy o grawerowanej powierzchni. Medaliony wypełniają przedstawienia figuralne. W dolnym znajduje się przedstawienia Ukrzyżowania, w górnym Chrystusa siedzącego na szerokim tronie. Boczne wypełniają prorocy ukazani w półpostaci, którzy trzymają długie szarfy układające się wewnątrz krawędzi medalionów. Przedstawienia usytuowane po przekątnej ukazują symbole ewangelistów: anioła w półpostaci oraz orła, lwa i byka.

Antaba w kształcie głowy lwa

Apengeter, Jan

około 1340 — 1344

Muzeum Narodowe w Szczecinie

płaskorzeźba ołtarzowa - ujęcie z przodu; Płaskorzeźbiona płyta o kształcie stojącego prostokąta przedstawia grupę postaci stłoczonych przy sarkofagu na tle skalistego pejzażu. Centrum obrazu stanowi ciało Chrystusa składane do sarkofagu ustawionego w poprzek na pierwszym planie. Całun z ciałem dźwigają mężczyźni stojący po lewej stronie - Józef z Arymatei i Nikodem, z których jeden stoi przed grobem i ukazany jest tyłem w trzech czwartych. Tors noszący ślady męki podpiera stojąca po prawej stronie za sarkofagiem matka Ukrzyżowanego, czule obejmując jego głowę. Obok stoi jedna z Marii ocierając chustą zapłakaną twarz. Pozostałe postaci ukazane są z tyłu i powyżej. Sugestywne gesty i spojrzenia budują nastrój żałobnej sceny. Szaty modelowane światłocieniowo są obficie złocone.

Złożenie do grobu

płaskorzeźba ołtarzowa

warsztat szczeciński

1510 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

płaskorzeźba ołtarzowa - ujęcie z przodu; Płaskorzeźbiona płyta o kształcie stojącego prostokąta przedstawia scenę figuralną pod krzyżem na tle skalistego pejzażu. Przekątna obrazu biegnącą od lewego górnego narożnika porządkuje pole obrazowe na dwie trójkątne kompozycje. Lewą stronę wypełnia piętrząca się grupa sześciu postaci ukazanych po dwie osoby jedne za drugimi. Na pierwszym planie widoczne jest poziomo ułożone na chuście ciało Chrystusa noszące ślady męki i klęcząca przy nim jego matka - Maria. Obok widoczna jest leżąca na ziemi korona cierniowa. Za nimi stoją Józef z Arymatei trzymający ramię Chrystusa i Jan. Kompozycję wieńczą dwie Marie składające dłonie w geście modlitwy. Szaty postaci są dekoracyjnie marszczone i obficie złocone. Po przeciwnej stronie polichromowanej w barwach ziemi, na tle piętrzących się skał porośniętych darnią, stoi Nikodem. Swą prawą dłonią trzyma wysoką drabinę opartą o pusty krzyż. Pozioma belka krzyża wychodzi poza obręb płyty, stykając się z jej górną krawędzią.

Opłakiwanie

płaskorzeźba ołtarzowa

warsztat szczeciński

1510 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

figura ołtarzowa - ujęcie z przodu; Kobieca figura stojąca frontalnie na wielobocznej podstawie, polichromowana. Przedstawia młodą szczupłą kobietę ubraną w długą suknię o wąskiej talii i obszerny, gęsto marszczony płaszcz zarzucony na jej prawe ramię i luźno przełożony wokół figury do przodu. Podłużną jasną twarz o pełnych rysach okala fryzura gęstych włosów upiętych nisko szerokimi pasmami do tyłu. Na głowie szeroka obręcz korony dekorowana złoconymi guzami. Lewe przedramię figury nie zachowało się.

Święta

figura ołtarzowa

nieznany

1515 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Tronująca Madonna z Dzieciątkiem - ujęcie z przodu; Maria o drobnej, smukłej sylwetce siedzi frontalnie na tronie o lekko podwyższonych bokach. Dłonią podtrzymuje dziecko ułożone w pozycji siedzącej z lekko podkurczonymi nogami i usytuowane na jej lewym kolanie. Postaci ubrane są w długie tuniki opadające podłużnymi wąskimi fałdami rytmicznie różnicującymi powierzchnię szat. Figura o drążonym odwrociu została opracowana jako przyścienna. Powierzchnia rzeźby jest uszkodzona, zwłaszcza w partii twarzy Marii; nosi liczne ślady po owadach. Głowa Jezusa i prawa ręka Marii nie zachowały się. Pozostałości polichromii widoczne są w zagłębieniach rzeźby.

Tronująca Madonna z Dzieciątkiem

warsztat zachodniopomorski

około 1260

Muzeum Narodowe w Szczecinie

pieta - ujęcie z przodu; Rzeźba o pionowej kompozycji przedstawia dwufigurową grupę: Marię trzymającą martwe ciało Chrystusa. Sylwetka Marii ukazana frontalnie wsparta jest na kamiennym zboczu porośniętym darnią widocznym po bokach i poniżej postaci. Twarz o zaokrąglonych policzkach otacza falująca fryzura długich włosów. Głowę okrywa długi marszczony welon. Obszerny płaszcz nałożony na suknię o długich szerokich rękawach zagina się tworząc głębokie, światłocieniowe fałdowania i szerokie płaszczyzny na krawędziach. Ciało Chrystusa o nieco pomniejszonych proporcjach oddane jest naturalistycznie. Wsparte na kolanie matki osuwa się diagonalnie od jej prawej dłoni podtrzymującej głowę syna, ku lewej nisko opuszczonej i podpierającej tors tuż poniżej ciętej w szeroko rany w boku. Dłońmi oraz wysuniętym do przodu i ustawionym nieco wyżej swym prawym kolanem podtrzymuje osuwające się diagonalnie martwe ciało Chrystusa o pomniejszonych proporcjach.

Pieta

warsztat szczeciński

około 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Antaba w kształcie głowy gryfa - Ujęcie z przodu; Antaba w kształcie głowy gryfa z uchwytem w dziobie otoczonej ażurowym obramieniem z przedstawieniem drzewa Jessego. Gryf o wyrazistym wizerunku. Ma długie spiczaste uszy, migdałowate duże oczy i zakrzywiony ostry dziób. Dekoracyjne obramienie o romboidalnym zarysie utworzone jest z winnej latorośli, układającej się w narożach w medaliony. Między medaliony wpisane są liście winorośli i kiście winogron. W dolnym medalionie ukazany jest śpiący Jesse; w bocznych - prorocy Izajasz i Jeremiasz trzymający banderole z napisami. Górny medalion zawiera przedstawienie tronującej Marii z Dzieciątkiem.

Antaba w kształcie głowy gryfa

nieznany

1. ćwierć XIX wieku

Muzeum Narodowe w Szczecinie

krucyfiks kamieński - krzyż - Ujęcie z przodu; Monumentalnych rozmiarów krzyż o profilowanych krawędziach belek. Duży krągły medalion na przecięciu ramion. Górne i boczne ramiona zakończone trójlistnie; dolne - kwadratowym medalionem z wpisanym czteroliściem wypełnionym płaskorzeźbionym wizerunkiem półpostaci z banderolą. Na belce środkowej dwa metalowe haki do zawieszenia figury. W ramionach bocznych i dolnym, na wysokości stóp i dłoni figury, otwory na gwoździe. Krzyż nosi ślady ingerencji i uzupełnień konserwatorskich. Trójlistne zakończenia i górna belka krzyża dodane wtórnie. Dolna belka skrócona ponad czworobocznym medalionem. Czteroliść utworzony z czterech okręgów wpisanych w medalion środkowy zheblowany.

Krucyfiks kamieński - krzyż

warsztat strasburski

około 1300

Muzeum Narodowe w Szczecinie

krucyfiks kamieński - figura - Ujęcie z przodu; Ponadnaturalnych rozmiarów figura Chrystusa Ukrzyżowanego. Smukłe, wyidealizowane ciało o nieco wydłużonych proporcjach ułożone w esowaty kształt. Długie ręce rozłożone szeroko w formie rozciągniętej litery V. Dłonie ułożone płasko, zwrócone wnętrzem, o długich wyprostowanych palcach. Głowa zwieszona nisko przy prawej piersi. Miękko rzeźbiona twarz o zamkniętych oczach, długim nosie i lekko ściągniętych brwiach. Finezyjnie ułożona fryzura falujących włosów. Długi tors o łagodnym zarysie wypukłej klatki piersiowej, wklęsłej jamy brzusznej i kolistego brzucha. Szczupłe nogi skrzyżowane prawa nad lewą. Na biodrach chusta perizonium sięgająca kolan. W dłoniach i w skrzyżowanych stopach otwory na gwoździe. Korpus figury wykonany w jednym kawałku drewna. Ręce mocowane na trzpień w otwory w barkach. Na odwrociu torsu dwa metalowe oczka do zawieszenia figury na krzyżu. Chusta wtórnie skrócona z prawej strony, stopy uzupełnione.

Krucyfiks Kamieński - figura Chrystusa Ukrzyżowanego

warsztat strasburski

około 1300

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Biskup Otto z Bambergu - Ujęcie z przodu; Rzeźba wykonana jest w jednym bloku piaskowca. Przedstawia pełnoplastycznie opracowaną postać w stroju biskupa stojącego na płaskorzeźbionej przyściennej konsoli. Biskup na głowie nosi niską mitrę. Narzucony na ramiona płaszcz spięty jest czterolistną zapinką dekorowaną przedstawieniem gryfa. W zgiętych w łokciu rękach trzyma: w prawej panniselus, w lewej księgę lub fragment budowli (kształt o nieczytelnej formie). Powierzchnia szat w górnej partii rzeźby gładka, poniżej rąk, modelowana światłocieniowo równoległymi rurkowatymi fałdami. Przednia część konsoli zdobiona przedstawieniem siedzącej pary, której towarzyszą – ukazane na ściankach bocznych - postaci niewiasty i mężczyzny. Poniżej pary herb z motywem gryfa, na bokach konsoli liście winnej latorośli. Od dołu konsola zawiera przedstawienie głowy Lewiatana o otwartej paszczy. Stan dobry. Liczne obtłuczenia kamienia zwłaszcza w partii twarzy biskupa.

Biskup Otto z Bambergu

nieznany warsztat pod wpływem sztuki Nadrenii

około 1360 — 1370

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Pasja Chociwelska - figura łotra

Pasja Chociwelska - figura łotra

mistrz Pasji Chociwelskiej

około 1500

Muzeum Narodowe w Szczecinie

pasja Chociwelska - figura Chrystusa Ukrzyżowanego - Ujęcie z przodu; Ponadnaturalnych rozmiarów figura Chrystusa Ukrzyżowanego. Ciało Chrystusa okryte krótkim perizonium oddane naturalistycznie. Uwagę zwraca dobrze zbudowana klatka piersiowa i wyraźnie zaznaczona muskulatura. Ręce uniesione szeroko, dłonie o przykurczonych palcach zwrócone wierzchem. Głowa pochylona nad prawe ramię nosi szeroką koronę cierniową, z otworami po kolcach. Silna sylwetka kontrastuje z wymizerowaną w grymasie bólu twarzą o zapadniętych policzkach, widoczną spod falujących długich włosów. Chrystus ukazany jest jako żywy. Jego zmęczone duże oczy patrzą poniżej. Prawy bok nosi ślady przebicia. W dłoniach i w skrzyżowanych stopach otwory na gwoździe. Korpus figury wykonany w jednym kawałku drewna. Ręce mocowane na trzpień w otwory w barkach. Liczne uzupełnienia drewna m.in. na wysokości klatki piersiowej, w partii ramion, twarzy; ubytki palców stóp.

Pasja Chociwelska - figura Chrystusa Ukrzyżowanego

mistrz Pasji Chociwelskiej

około 1500

Muzeum Narodowe w Szczecinie

pasyjka - brązowy krucyfiks romański - Ujęcie z przodu; Niewielkich rozmiarów figurka Ukrzyżowanego Chrystusa w typie żywego. Sylwetka oddana dość schematycznie. Formę budują: wypukły walcowaty korpus z chustą biodrową perizonium, duża głowa o wydatnym nosie, łukowato ułożone po bokach ręce i równoległe golenie nóg stojących na suppedaneum. Linie grawerowane na gładkiej powierzchni zaznaczają szczegóły wizerunku: migdałowaty zarys piersi, łuki żeber, wypukłe oczy, palce dłoni, fryzurę długich prostych włosów i charakterystyczny wianuszek krótkiego zarostu brody. Tworzą także „jodełkowy” modelunek perizonium. Otwory w dłoni i w oczku pod stopami. Rewers na wysokości korpusu i perizonium wgłębiony; nosi ślady po odlewie. Brak prawej ręki Chrystusa.

Pasyjka - brązowy krucyfiks romański

nieznany

około 1150 — 1175

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Maria z Dzieciątkiem - Ujęcie z przodu; Tronująca Maria z Dzieciątkiem stojącym na jej lewym kolanie. Maria siedzi na wąskiej ławie o lekko pochylonym do przodu siedzisku. Sylwetka zakomponowana na kształt miękko wydłużonego „S”, z subtelnie pochyloną dość dużą głową noszącą maforium i koronę. Twarz o łagodnym wizerunku. Maria ubrana jest w tunikę i długi płaszcz ciasno obejmujący prawą rękę podającą synowi jabłko. Lewą dłonią obejmuje chłopca stojącego na jej kolanie. Chłopiec o wyprostowanej sylwetce ubrany jest w długą tunikę i zwrócony jest w stronę widza. Prawą wyciągniętą ręką dotyka podawanego mu przez Marię jabłka. Modelunek szat w górnej partii rzeźby mało zróżnicowany. Od wysokości kolan Marii szaty opadają długimi prostymi fałdami, a po bokach figury układają się zygzakowato. Uwagę zwraca trójkątna fałda poniżej kolan Marii, wydobyta przez głębokie drążenie na kształt litery „M”. Rzeźba z tyłu drążona.

Maria z Dzieciątkiem

warsztat gotlandzki

około 1325 — 1350

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Matka Boska Bolesna - Ujęcie z przodu z oświetleniem twarzy; Pełnoplastyczna, stojąca na wysokiej podstawie figura Marii w powłóczystej szacie i obszernej chuście - maforium. Smukła sylwetka ułożona w kontrapoście; wygięta w kształcie odwróconej wysłużonej litery „C”. Głowa osadzona na dość wysokiej szyi wyraźnie zwrócona w przeciwnym kierunku niż kontrapost, co równoważy kompozycję. Maforion układa się dekoracyjnie falującą linią, tworząc zarys muszli wokół smutnego oblicza o nieco nabrzmiałych policzkach i wysokim czole. Maria ubrana jest w suknię przewiązaną paskiem, opadającym wzdłuż osi figury i płaszcz. Powierzchnia szat ukształtowana światłocieniowo przez głębokie wybranie drewna. Lejkowate fałdy poniżej zgiętych rąk opadają tworząc efektownie wijącą się zygzakowato linię rąbków szat.

Matka Boska Bolesna

warsztat zachodniopomorski

około 1400 — 1425

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Piękna Madonna - Ujęcie z przodu skosem w lewo; Rzeźba pełnoplastyczna wykonana z dwóch bloków alabastru. Przedstawia stojącą Marię z Dzieciątkiem. Niska sylwetka Marii upozowana jest na kształt litery „S”, w lekkim kontrapoście. Postać ubrana jest w długą białą suknię i obszerny złocony płaszcz, którego fragment przerzucony przodem układa się w dwie wydatne festonowe fałdy. Gęsto udrapowane szaty modelowane są miękko. Maforium, tylko częściowo zasłaniające falujące włosy Marii, opada na ramiona. Długie, szczupłe palce uniesionych dłoni Marii podtrzymują leżące przy Jej piersi nagie Dzieciątko trzymające oburącz jabłko. Charakterystyczne łagodne rysy postaci: okrągłe głowy, płaskie szerokie twarze o pełnych policzkach, wypukłych oczach, wąskim nosie i drobnych ustach w lekkim uśmiechu, a także włosy Dzieciątka ułożone w stożkowe loczki przylegające do głowy. Tylna część figury opracowana schematycznie. Szczyt głowy Marii ścięty ku tyłowi, gładko opracowany, z centralnym otworem. Części figury łączą się za pomocą szerokiego drewnianego trzpienia.

Piękna Madonna

warsztat wirtemberski

około 1440

Muzeum Narodowe w Szczecinie

sztuka sakralna, kwatera ołtarza, płaskorzeźba - Ujęcie z przodu; Płaskorzeźba przedstawiająca grupę postaci skupionych pod krzyżem Chrystusa na wzgórzu Golgoty. Kwatera centralna późnośredniowiecznego ołtarza pasyjnego z Wkryujścia (Ueckermünde).

Ukrzyżowanie Chrystusa

warsztat zachodniopom.

około 1510 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

sztuka sakralna, kwatera ołtarza, płaskorzeźba - Ujęcie z przodu; Płaskorzeźba przedstawiająca Chrystusa pochylonego pod ciężarem krzyża oraz pomagającego mu na rozkaz żołnierzy Szymona Cyrenejczyka. Scena na tle pejzażu górskiego przed murami miasta. Kwatera środkowa późnogotyckiego ołtarza pasyjnego z Wkryujścia (Ueckermünde).

Niesienie krzyża

warsztat zachodniopomorski

około 1510 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

sztuka sakralna, kwatera ołtarza, płaskorzeźba - Ujęcie z przodu; Płaskorzeźba przedstawiająca grupę żołnierzy aresztujących Chrystusa w ogrójcu, na tle skalistego pejzażu. Kwatera lewego skrzydła późnogotyckiego ołtarza pasyjnego z Wkryujścia (Ueckermünde).

Pojmanie Chrystusa

warsztat zachodniopomorski

około 1510 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

sztuka sakralna, kwatera ołtarza, płaskorzeźba - Ujęcie z przodu; Płaskorzeźba przedstawiająca Marię siedzącą pośród grupy 12 apostołów. Kwatera prawego skrzydła późnogotyckiego ołtarza pasyjnego z Wkryujścia (Ueckermünde).

Zesłanie Ducha Świętego

warsztat zachodniopomorski

około 1510 — 1520

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Znaleziono 31 obiektów

Brak wyników

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd