Pejzaż ze sztafażem

Na obrazie przestrzeń sceny organizuje światło poranka. Widok doliny z przepływającym nią strumieniem. Połączenie w jednej kompozycji zurbanizowanego wzgórza (drugi plan) z piorącymi kobietami (plan pierwszy) tworzy wiarygodną całość. Przepływająca w dolinie rzeka ma szerokie meandrujące koryto z kaskadami. Kępy drzew te z przodu jak i te na wzgórzu utrzymane są w tajemniczym półmroku, do oddania którego użyto ciepłych kolorów brązu i takiej zieleni. W oddali widoczny łańcuch błękitnych gór. Chmurny nieboskłon dopełnia całości.

Dwa bliźniacze pejzaże (niniejszy i oznaczony numerem Wil.1079), łączone są z zapisem w Pamiętniku Interesów: „Expens kupna obrazów ...1808 […] 2 Gaspare Poussin Landszafty większe”, a dziś przypisywane są Francisque Milletowi, znanemu jako Jean-François Milée lub Millet I. Niedokładności i zmiany tego typu nie są niczym dziwnym, gdyż Millet specjalizował się w italianizujących pejzażach ze sztafażem, łączących elementy klasycyzujące z rodzajowymi, utrzymanych w stylu Poussina (czy raczej Poussinów), konkretnych i krystalicznych, to zanurzonych w świetle, to tonących w przejrzystym cieniu. Co więcej, nie stronił nawet od dosłownych cytatów wizualnych z ich dzieł, co wprowadza dodatkowy element suspensu przy próbach dokonywania ostrych podziałów autorskich. Jego krajobrazy w dużej mierze komponowane są według zasad podręcznikowych, zawierających wskazówki co do rozmieszczenia grup drzew, rytmu wprowadzania budowli i ruin, usytuowania zwierciadła wody, wyznaczenia proporcji miejsca dla ziemi i nieba, podziału płótna na trzy plany główne, czy użycia barw zgodnie z prawami perspektywy powietrznej.

Dominika Walawender-Musz