O zmroku

Historia sztuki zapamiętała Kazimierza Podsadeckiego, absolwenta Wydziału Sztuk Zdobniczych Szkoły Przemysłowej w Krakowie (1923), przede wszystkim jako twórcę awangardowego. Kolaże, fotomontaże i nowoczesne oprawy graficzne wydawnictw powstawały do końca lat trzydziestych XX wieku, jednak od połowy tej dekady w jego malarstwie pierwszoplanową rolę zaczął odgrywać kolor oraz tradycyjne gatunki pejzażu, scen rodzajowych i martwej natury. Wpływ na to miało z całą pewnością środowisko Komitetu Paryskiego, które do II Rzeczpospolitej, a zwłaszcza do Krakowa sprowadziło kolejną falę zainteresowań kulminujących w postimpresjonizmie przełomu XIX/XX wieku. Świat przedstawiany przez Podsadeckiego ulegał wprawdzie surrealistycznej deformacji, zachowywał finezyjny dukt linii, lecz obraz zyskiwał wielowarstwową budowę impastowo kładzionej farby oraz konkretnych bohaterów. W 1939 roku artysta uczestniczył w kampanii wrześniowej i dostał się do niewoli. Po zakończeniu drugiej wojny światowej zdecydował się opuścić Kraków na rzecz Ziem Odzyskanych, gdzie nawoływano do kulturowej polonizacji nowo przyłączonych miast niemieckich. W grudniu 1945 roku osiedlił się w Szczecinie, od razu biorąc udział w pierwszej lokalnej wystawie sztuki (1945/1946). Potrzeby propagandy w aranżacji wnętrz i dekoracji imprez okolicznościowych przyczyniły się do powstania historycznych i alegorycznych malowideł ściennych. Podsadecki znów zajmował się typografią i ilustracją, projektował zabawki i tkaniny drukowane, zakładał Spółdzielnię Artystów Plastyków, a także nauczał w Państwowym Ognisku Kultury Plastycznej i Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych. W 1952 roku wrócił do Krakowa, w którym, oprócz malarstwa kolorystycznego (O zmroku, 1953) i rysunkowych reinterpretacji dzieł starych mistrzów, tworzył od połowy lat pięćdziesiątych polichromowane ryty gipsowe – syntezę stylistyk stosowanych od początku kariery.

Szymon Piotr Kubiak