Ariadna

Wizerunek młodej kobiety ze srebrzystym kłębkiem nici, której koniec trzyma w uniesionej lewej dłoni, emanuje zmysłowym urokiem. Zwraca uwagę śmiałe, wręcz prowokacyjne ujęcie jej odsłoniętych krągłych ramion i apetycznych, toczonych piersi. Malarz przywiązuje dużą wagę do szczegółów, kunsztownie oddaje fakturę jedwabiu sukni, aksamit poduszki i wytworne przybranie włosów strusimi piórami oraz perłami. Pełna zmysłowego czaru twarz modelki nie jest idealizowana, nie sposób rozstrzygnąć czy to dama w stylizacji pastoralnej, czy też dziewczyna z ludu upozowana na mitologiczną królewnę Ariadnę, córkę władcy Krety Minosa, która pomogła Tezeuszowi wydostać się z labiryntu po zabiciu potwora Minotaura.

Symbolika obrazu oscyluje wokół treści erotycznych. Obnażenie Ariadny i jej gest demonstrujący kłębek, z którego wysnuwa nić, sugeruje miłosne wyznanie. Strusie pióra zdobiące włosy Ariadny mają dwuznaczne znacznie – choć nie brak symboliki pozytywnej, dwa pióra w nowożytnej Flandrii i Holandii były uznawane za atrybut nierządnic. Można się tu dopatrywać także znaczeń bardziej uniwersalnych: dwa pióra odnosić się mogą do powietrza i światła, życia duchowego i materialnego. Niewyczerpana jest także symbolika pereł wplecionych we włosy mitycznej królewny; bywały symbolami m.in. bogactwa, kochanki lub żony, ale również szczęścia małżeńskiego i miłości.

Jacob van Loo, utalentowany malarz pochodzenia flamandzkiego działający w Holandii i we Francji, Ariadnę namalował w 1652 r., kiedy został pełnoprawnym obywatelem Amsterdamu, a przed wzmiankowaną w biogramie dramatyczną ucieczką do Francji. Był on protoplastą całej dynastii francuskich malarzy, z których szczególnie ceniony był Carlo Vanloo.

Nie jest to jedyne dzieło malarza podnoszące tematykę zmysłowego aktu, przywołajmy tu chociażby biblijną scenę Zuzanna i starcy (1658, Kelvingrove Art Gallery and Museum, Glasgow) czy ekspresyjne studium półobnażonej kobiety (Luwr), namalowane w połowie XVII w.

Dominika Walawender-Musz