Puchar Hartwiga

W Szczecinie począwszy od zakończonej w 1243 roku lokacji miasta organem samorządowych władz miejskich o charakterze sądowniczym był sąd miejski, zwany także ławą miejską. Ławników, zobligowanych do wydawania wyroków w sprawach karnych i cywilnych dotyczących mieszkańców Szczecina oraz przedmieścia, wybierała, w porozumieniu z ówcześnie panującymi książętami z dynastii Gryfitów, rada miejska. Osobną jurysdykcję sprawowała instytucja kościelna oraz dwór książęcy. Sąd Miejski mieścił się w Starym Ratuszu, ulokowanym na Rynku Siennym.

Na początku XVI stulecia, poprzez reformy księcia Bogusława X, zakazano łączenia funkcji radcy miejskiego z funkcją ławnika. Kolejną istotną zmianą w miejskim sądownictwie było wprowadzenie w 1723 roku tzw. Pruskiego Regulaminu Ratuszowego, który zmniejszył liczbę ławników z ośmiu do czterech, zaś dyrektorem sądu stawał się trzeci burmistrz.

Na początku XIX wieku w Szczecinie oprócz ławy miejskiej funkcjonował sąd Fundacji Mariackiej, sąd Fundacji św. Jana oraz sąd kolonii francuskiej. Aby zlikwidować takie rozdrobnienie instytucji sądowniczych, utrudniające sprawne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w mieście, w 1811 roku złączono je z sądem ławy miejskiej, który podlegał Wyższemu Sądowi Krajowemu w Szczecinie.

Jednym z członków szczecińskiego sądu miejskiego był niejaki Hartwig, który 31 marca 1840 roku odszedł z piastowanego stanowiska. Dowiadujemy się o tym wydarzeniu z inskrypcji wygrawerowanej na srebrnym pucharze z pokrywą, zdobionym płaskorzeźbą Temidy ujętej w wieniec z liści dębu, znajdującym się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie. Ozdobne naczynie zostało ofiarowane ustępującemu z posady urzędnikowi przez jego współpracowników.

Małgorzata Peszko