Postać kobiety

U Dogonów, podobnie jak w całej Afryce, istnieje ściśle przestrzegany podział pracy ze względu na płeć. Zgodnie z nim do obowiązków kobiety należy dbałość o rodzinę, dzieci i gospodarstwo domowe. Jej miejscem pracy jest głównie podwórze gono znajdujące się wewnątrz zagrody oraz pomieszczenie kuchenne obolom. Podwórze podzielone jest zwyczajowo na dwie części, w jednej stoją spichlerze, a w drugiej – odgrodzonej, trzymane są zwierzęta hodowlane, głównie kozy i barany. W porze suchej kobiety krzątają się pomiędzy spichlerzami, przygotowując posiłki i doglądając dzieci na świeżym powietrzu. Pozostali domownicy również wykonują swoje obowiązki na zewnątrz, zawsze po zacienionej stronie podwórza. W czasie pory suchej Dogonowie nawet śpią na zewnątrz, gdyż w budynkach jest duszno i gorąco, na tarasach ginna, na które nie potrafią wdrapać się żadne zwierzęta i dzięki czemu można na nich dobrze wypocząć. W porze deszczowej kobiety przygotowują posiłki w obolom – pomieszczeniach kuchennych. W zagrodach ulokowanych na Płaskowyżu Bandiagara i wioskach Youga są one prostokątne, zaś w tych na rumowisku skalnym u podnóży Masywu mają kształt okrągły. Wewnątrz każdego obolom znajduje się palenisko składające się z dwóch kamieni, trzecią podporą jest bowiem zawsze jedna ze ścian. Kuchnia nie ma komina, w suficie wykonany jest tylko otwór umożliwiający odprowadzanie dymu na zewnątrz, dlatego ściany są mocno przyczernione sadzą, a wewnątrz wyraźnie wyczuwalny jest zapach dymu. W obolom znajdują się zawsze stępy, kamienne żarna nieckowate, różnorodne naczynia gliniane, drewniane oraz z tykwy, a także zioła zawieszone na belkach wmontowanych w ściany. Nie brakuje też plastikowych i metalowych pojemników oraz naczyń dostępnych w całym kraju Dogonów.

Ewa Prądzyńska