Chłopiec marzący

Prace Zuzanny Janin (1961– ), zajmującej się rzeźbą, instalacją wideo, fotografią i performance, eksplorują intrygującą psychologiczną tożsamość współczesnego człowieka. Rzeźba Chłopiec marzący to konstrukcja z drutu w formie postaci nadnaturalnej wielkości. Siedzi skulona na postumencie z pleksi z głową pochyloną między zgiętymi kolanami, na których oparte są bezradnie zwisające ramiona, pomiędzy stopami splecione dłonie. Cała ażurowa postać opleciona jest etykietami bagażowymi wydawanymi na lotniskach, które artystka zbierała w czasie swoich podróży po świecie.

Tytułowy chłopiec może być portretem współczesnego everymana, który stawia sobie egzystencjalne pytania o sens życia. Budując swą tożsamość na mobilności, a nie tradycyjnie rozumianej relacji z miejscem, będąc w permanentnej podróży, zagubił własne korzenie. W zmienionej sytuacji życiowej musi od nowa, z innej pespektywy zastanowić się nad punktem odniesienia, zmierzyć się z prawdziwą istotą własnej tożsamości. Powstała prawie dekadę temu rzeźba dodatkowych znaczeń nabiera w czasie naznaczonym pandemią wirusa Covid-19 i  lockdownem, kiedy cały świat został uziemiony, a indywidualne wolności poddano rygorystycznym ograniczeniom. Dla wielu osób był to okres radykalnych przewartościowań w życiu. W twórczości artystki zaowocował pracą Czekając na podróż z 2020 r., powstałą w cyklu Rzeźby domowe, który początkowo Janin prezentowała jako oddzielny blog internetowy, mówiąc o nim „wizualny pamiętnik ‘pisany‘ chwilami samotnego życia w izolacji”. 

Twórczość Janin zakorzeniona jest w jej własnej biografii, pamięci i czasie. Czerpie nie z faktów, historii, dosłownych narracji, ale z emocjonalnego doświadczenia, uczuć, wydarzeń w sferze duchowej. Tożsamość, pamięć i przemijanie to fundamenty jej bogatej twórczości. „Przetwarza doznanie, doświadczenie, przeczucie w zarysy koncepcji. Filozofuje, nie używając słów. Bawi się punktami widzenia, zmienia światy w zależności od miejsca, w którym ustawia siebie – narzędzie poznania, ów najbardziej czuły obiektyw.” (Olga Tokarczuk)

Marlena Chybowska-Butler