Kolineacja II

„Kolineacja II” z 1969 roku Stefana Krygiera to jedna z prac cyklu, podczas którego artysta konsekwentnie rozwijał w swojej twórczości problematykę formy, a także przestrzeni i komunikacji treści dzieła. Kolineacje, termin zapożyczony z geometrii, przywołując słowa autora to przekształcenia abstrakcyjnych form w różnych punktach przestrzeni leżących na liniach prostych oraz rozprzestrzenianie się tych form w określonych strefach. Kolejnym cyklem dotyczącym tego zagadnienia były „Konflikty”, eksplorujące wzajemne oddziaływanie na siebie kształtów i kolorów, jako rezultatu przekształceń. Obie serie doprowadziły artystę do stworzenia „Ośrodka kondensacji formy”, czyli zbioru kształtów o określonym charakterze w otwartej przestrzeni. Rozmieszczane w różnych konfiguracjach przez autora oraz publiczność tworzyły układ otwartej wyobraźni i swobodnej gry. Kolineacje, konflikty i ośrodek kondensacji formy Krygier nazywał elementami swoich dociekań, których realizacje w formie malarstwa, reliefów i rzeźb przestrzennych były konsekwencją ewolucji formy użytych kształtów i rozwiązań kolorystycznych.

Stefan Krygier realizował również projekty architektoniczne i urbanistyczne. Będąc absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi oraz Politechniki Warszawskiej, umiejętnie łączył artystyczne i techniczne aspekty widzenia i kreowania przestrzeni w obrazach. Studiował pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego – autora słynnego dzieła „Teoria widzenia”, który był jego autorytetem i bliskim przyjacielem. Dla obu artystów sztuka, jej pojmowanie i uprawianie była, używając słów historyczki i krytyczki sztuki dr Bożeny Kowalskiej wytworem dociekań intelektualnych.

Krygier, wzorem swego mistrza, eksplorował problemem świadomości wzrokowej podkreślając rolę wyobraźni w wizualnej percepcji dzieł sztuki. Dążył do stworzenia dzieła które, jak mówił, byłoby emanacją przestrzeni.

Marlena Chybowska-Butler