Wnętrze

Artur Nacht-Samborski studia malarskie odbył w latach 1918–1921 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera i Wojciecha Weissa. Przerwał studia, żeby wyjechać do Berlina i Wiednia. Tam poznał niemiecki ekspresjonizm, który stał się dla niego jedną z inspiracji. Szczególną uwagę zwrócił na twórczość Archipenki, Chagalla, Kandinsky’ego i Kleego. W 1924 roku wrócił do akademii krakowskiej, początkowo do pracowni Felicjana Szczęsnego Kowarskiego, a następnie Józefa Pankiewicza. Należał do grona kapistów (członków Komitetu Paryskiego), z którymi wyjechał do Francji jeszcze w tym samym roku. Od tej pory głównie Paryżu (jakiś czas m.in. w La Ciotat) rozwijał swoją wiedzę i warsztat artystyczny do 1939 roku. Początkowy okres wojny spędził we Lwowie, gdzie trafił do getta. Uratowany przez przyjaciół ukrywał się pod Warszawą pod przybranym imieniem i nazwiskiem Stefan Samborski. W roku 1956 oficjalnie zmienił swoje nazwisko na Stefan Artur Nacht-Samborski. Po wojnie przyjął stanowisko profesora w Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1947–1949), a później w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1949–1969, z przerwą w latach 1950–1952, kiedy usunięto go z pracy w czasie dominacji realizmu socjalistycznego. W twórczości malarza najsilniej przejawiają się dwie tendencje wynikające z jego doświadczenia – z jednej strony niemiecki ekspresjonizm, z drugiej zaś założenia kapistów. W zbiorach Muzeum narodowego w Szczecinie znajduje się obraz Wnętrze z 1960 roku. Charakterystyczne dla twórczości Nachta-Samborskiego było nieustanne powracanie do tych samych tematów, co pozwala zobaczyć, w jaki sposób rozwijały się jego zmagania z materią malarską. Wracał do pewnym przedstawień na przykład po lekcji abstrakcji. Nieustające powroty to też informacja o założeniach malarza, że w sztuce nie ma ostatecznych rozstrzygnięć. Jednym z takich tematów były martwe natury. Szczecińska martwa natura pochodzi z bardzo korzystnego dla artysty roku. Ustabilizowana sytuacja na uczelni pozwalała mu na intensywną pracę, zapraszany był na liczne wystawy, co utwierdzało artystę w przekonaniu o wartości jego sztuki.

Beata Małgorzata Wolska